Bağırsak sarkması, tıbbi adıyla rektal prolapsus, rektumun yani kalın bağırsağın son kısmının anüsten dışarı çıkması veya sarkması durumudur. Bu durum, bağırsak hareketlerinin kontrolünü sağlayan kasların zayıflaması nedeniyle oluşur ve hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Özellikle yaşlı kadınlarda daha sık görülen bu durum, yalnızca fiziksel değil sosyal ve psikolojik rahatsızlıklara da yol açabilir. Bağırsak sarkmasının tedavisi, belirtilerin ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir.
Bağırsak Sarkması Belirtileri
Bağırsak sarkması, birçok farklı belirti ile ortaya çıkabilir ve bu belirtiler hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. İşte yaygın belirtiler:
1. Kabızlık
Sarkmanın neden olduğu bağırsak hareketlerinde yavaşlama, kabızlığa yol açabilir. Bu, bağırsakların normal fonksiyonunu kaybetmesinin bir sonucudur.
2. Abdominal Ağrı
Karın bölgesinde rahatsızlık veya ağrı, bağırsak sarkmasının sık rastlanan belirtilerindendir. Bağırsakların normal pozisyonunu kaybetmesi, bu bölgede baskıya ve rahatsızlığa neden olabilir.
3. Dışkılama Zorluğu
Bağırsak sarkması olan bireyler, dışkılama sırasında zorluk yaşayabilirler. Bu durum, bağırsakların normalde olduğu gibi çalışmamasından kaynaklanır.
4. İshal
Bazen bağırsak sarkması, ishal gibi gevşek dışkılama sorunlarına da neden olabilir. Bu, bağırsakların içeriklerini tutma yeteneğinin azalmasıyla ilgilidir.
5. Gaz ve Şişkinlik
Bağırsakların anormal pozisyonu, gaz ve şişkinlik gibi sindirim sorunlarına yol açabilir. Bu, bağırsak hareketlerinin yetersizliği ile ilişkilidir.
6. Tam Olarak Dışkılamama Hissi
Tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra bile tam olarak boşalamama hissi, bağırsak sarkmasının yaygın bir belirtisidir. Bu, dışkının rektumda sıkışıp kalmasıyla ilgilidir.
Bağırsak Sarkmasının Nedenleri
Bağırsak sarkmasının kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, birçok faktör bu duruma katkıda bulunabilir:
Uzun Süreli Ikınma
Bağırsak hareketlerini zorlamak, rektum çevresindeki kasların zayıflamasına neden olabilir. Bu durum, sıkça kabızlık yaşayan bireylerde yaygındır.
Kronik Kabızlık
Kronik kabızlık, bağırsak sarkmasının önde gelen nedenlerinden biridir. Sert dışkı geçişi, bağırsak duvarına zarar vererek sarkmaya yol açabilir.
Çoklu Doğum
Kadınlarda sık doğum yapma, pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olabilir. Bu da rektal prolapsus riskini artırır.
Yaşlanma
Yaş ilerledikçe kas ve bağ dokusu güçsüzleşir. Bu da bağırsak sarkmasının yaşlı bireylerde daha sık görülmesine yol açar.
Pelvik Taban Bozuklukları
Pelvik taban kaslarının zayıf olması, bağırsak sarkmasına neden olabilir. Bu, idrar kaçırma gibi sorunlarla da ilişkilidir.
Bağırsak Sarkması Türleri
Bağırsak sarkması üç ana gruba ayrılır:
Tip 1
Bu tip genellikle basur ile birlikte görülür ve yalancı prolapsus olarak da adlandırılır. Rektum tam olarak dışarı çıkmaz.
Tip 2
Sıklıkla gaz ve dışkı kaçırma sorunlarıyla ilişkilidir. Rektum iç içe geçmiş şekilde makat kanalının içinde kalır.
Tip 3
En yaygın görülen türdür ve rektumun tamamen dışarı sarktığı durumları ifade eder.
Bağırsak Sarkması ve Hemoroidin Farkı
Bağırsak sarkması ve hemoroid sıklıkla karıştırılır. Bağırsak sarkması, rektumun anüsten dışarı çıkmasıdır, hemoroid ise anüs çevresindeki damarların şişmesidir. Her iki durum da benzer belirtiler gösterebilir ancak tedavi yaklaşımları farklıdır.
Bağırsak Sarkması Tanısı
Fiziksel Muayene
Uzman bir doktor, bağırsak sarkmasının tanısını fiziksel muayene ile koyabilir. Özellikle tip 3 bağırsak sarkması, dışta görüldüğü için kolayca teşhis edilebilir.
Defekografi: Bağırsak Hareketlerini Değerlendiren Test
Bu test, bağırsak hareketlerini görüntülemek için kullanılır. Video defekografi veya MRG defekografi ile rektal prolapsus tespit edilebilir.
Anorektal Manometri
Bu yöntem, dışkı ve gaz kontrolünü sağlayan kasların basınçlarını ölçer. Kas gücü ve fonksiyonları hakkında bilgi verir.
Pelvik MRG
Pelvik taban kaslarının durumunu değerlendirmek için kullanılır. Pelvik tabandaki kaslar ve rektumun konumu hakkında detaylı bilgi sağlar.
Kolonoskopi
Diğer bağırsak hastalıklarının olup olmadığını kontrol etmek için kolonoskopi yapılabilir.
Bağırsak Sarkması Tedavi Yöntemleri
Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri
Bağırsak sarkmasının bazı durumlarda cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilmesi mümkündür.
- Diyet Değişiklikleri: Lif açısından zengin besinlerin tüketimi ve bol sıvı alımı kabızlığı önleyebilir.
- İlaçlar: İshal veya parazit kaynaklı sorunlar ilaçla tedavi edilebilir.
- Diğer Yöntemler: Akupunktur, skleroterapi ve radyofrekans ablasyon gibi yöntemler rektumun geri çekilmesine yardımcı olabilir.
Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Bağırsak sarkmalarında en etkili tedavi genellikle cerrahi müdahaledir. Tedavi seçenekleri hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilir.
- Açık Ameliyat: Karından yapılan açık ameliyat, genellikle daha ciddi vakalarda tercih edilir.
- Laparoskopik Cerrahi: Kapalı yöntem olarak bilinir ve enfeksiyon riskini azaltır, iyileşme süresini kısaltır.
- Robotik Cerrahi: Gelişmiş bir yöntemdir ve minimal invaziv olması nedeniyle tercih edilir.
Ameliyat Süreci
Ameliyat türü, hastanın genel sağlık durumu ve sarkmanın ciddiyetine bağlı olarak seçilir. Kapalı yöntemler genellikle daha az travmatiktir ve daha hızlı iyileşme sağlar.
Proktoloji Merkezimizde Ameliyatsız Tedavi Seçenekleri
Proktoloji merkezimizde, bağırsak sarkmasının ameliyatsız tedavi seçenekleri üzerine uzmanlaşmış bir ekiple hizmet vermekteyiz. Hastalarımıza modern yöntemlerle rektal prolapsus tedavisi sunuyoruz. Ameliyatsız tedavi yöntemlerimiz, hastaların yaşam kalitesini artırmayı ve daha hızlı iyileşme süreçleri sağlamayı hedefler. Bu yöntemler, hem güvenli hem de etkili çözümler sunarak cerrahi müdahale ihtiyacını en aza indirir