Crohn hastalığı, sindirim sistemini etkileyen ve bağırsaklarda iltihaplanmaya neden olan kronik bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Genellikle ince bağırsak ve kalın bağırsağı etkileyen bu hastalık, sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde gelişebilir. Bağırsak duvarında iltihaplanmaya neden olan Crohn hastalığı, tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Hastalığın neden olduğu iltihaplanma zamanla yayılabilir ve sindirim sistemi boyunca ciddi hasarlara neden olabilir.
Crohn Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Crohn hastalığının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Karın ağrısı ve kramp
- İshal, bazen kanlı dışkı
- İştah kaybı ve kilo kaybı
- Halsizlik ve yorgunluk
- Ateş ve eklem ağrıları
Bu belirtiler hastalığın şiddetine ve hangi bölgeyi etkilediğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı kişilerde semptomlar hafif olabilirken, bazıları için şiddetli ve sürekli hale gelebilir.
Crohn Hastalığı Neden Olur?
Crohn hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bu hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemi normalde zararlı maddelere karşı savunma yaparken, Crohn hastalığında vücudun kendi dokularına saldırarak iltihaplanmaya yol açtığına inanılır. Ailede Crohn hastalığı öyküsü olan kişilerde bu hastalığın görülme riski daha yüksektir. Ayrıca sigara kullanımı, çevresel faktörler ve beslenme alışkanlıkları da hastalığın tetiklenmesine katkıda bulunabilir.
Crohn Hastalığı Teşhisi Nasıl Olur?
Crohn hastalığının teşhisi, hastanın şikayetleri ve tıbbi geçmişi doğrultusunda yapılan bir dizi test ve inceleme sonucunda konulur. Kolonoskopi, endoskopi, kan testleri ve dışkı testleri gibi yöntemler, hastalığın varlığını ve hangi bölgeyi etkilediğini belirlemede yardımcı olur. Ayrıca bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi görüntüleme teknikleri de bağırsaklardaki iltihaplanmanın derecesini görmek için kullanılır.
Crohn Hastalığı Yasak Yiyecekler Nelerdir?
Crohn hastalığı olan kişilerde bazı yiyecekler semptomları şiddetlendirebilir. Bu nedenle kaçınılması gereken yiyecekler şunlardır:
- Yüksek lif içeren yiyecekler (çiğ sebze, kabuklu meyveler)
- Baharatlı ve yağlı yiyecekler
- Laktoz içeren süt ürünleri
- Alkollü içecekler ve kafeinli içecekler
- Gaz yapıcı yiyecekler (fasulye, brokoli)
Bu yiyecekler, bağırsaklarda iltihaplanmayı artırabilir ve hastalığın belirtilerini kötüleştirebilir. Crohn hastalığı olan kişilerin diyetlerini, doktorlarının ve diyetisyenlerinin önerileri doğrultusunda düzenlemeleri önemlidir.
Crohn Hastalığı Tedavisi Nasıl Olur?
Crohn hastalığının kesin bir tedavisi bulunmamaktadır, ancak hastalığın semptomlarını hafifletmek ve iltihaplanmayı kontrol altına almak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. İlaç tedavisi genellikle ilk adımdır ve kortikosteroidler, bağışıklık baskılayıcı ilaçlar ve biyolojik ajanlar kullanılarak iltihaplanma azaltılır. İleri vakalarda, cerrahi müdahale gerekebilir. Bu müdahale ile hasar gören bağırsak bölgesi çıkarılarak hastalığın yayılması önlenmeye çalışılır.
Crohn Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Crohn hastalığı tamamen iyileşir mi?
Crohn hastalığının tamamen iyileşmesi mümkün değildir, ancak uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir ve uzun süreli iyileşme sağlanabilir.
Crohn hastalığı bulaşıcı mıdır?
Hayır, Crohn hastalığı bulaşıcı değildir. Genetik yatkınlık ve çevresel faktörler hastalığın gelişiminde rol oynar.
Crohn hastalığı kanser riskini artırır mı?
Uzun süreli ve tedavi edilmeyen Crohn hastalığı, bağırsak kanseri riskini artırabilir. Düzenli doktor kontrolleri ve uygun tedavi bu riski azaltabilir.